Categorie: planten en dieren

Geplaatst op

Heesbeemden: Stroomgebied van de Blakterbeek

Een vuilnisbeld is niet de ideale plaats om te verblijven. Anders is het als deze zich onder de grond bevindt en zo een heuvel in het landschap vormt. Als de voet van de heuvel vervolgens ook nog verandert in een moerasje heb je een schitterend natuurgebied. Dit is in de jaren 70 van de vorige eeuw gebeurd in “De Blakt”, het stroomgebied van de Blakterbeek.

De Heesbeemden, in de volksmond “de Bengd” genoemd, bevindt zich in het stroomgebied van de Blakterbeek bij de dorpen Kronenberg en Sevenum. De bovenloop van de Blakterbeek bestaat uit twee waterlopen: de Schorfvenloop en de Driefkuilenloop. Deze komen ten noordoosten van Kronenberg samen in de Blakterbeek die ten noorden van Sevenum uitmondt in de Groote Molenbeek die op haar beurt in Wanssum in de Maas uit komt. Sinds 2017 is het weer een meanderende beek.

De gebied bestaat voornamelijk uit nat broekbos en kleine, door koeien en paarden, begraasde weilandjes. Hier komen planten als Grote egelskop, Waterkers en Moerasvergeet-mij-nietje voor.
Er komen zo’n 60 verschillende soorten broedvogels voor Voorbeelden zijn  Havik, Sperwer, Koekoek, Nachtegaal, Spotvogel Buizerd, Zwarte, Grote bonte en Groene specht Boomvalk en Bosuil. In de poelen tref je diverse amfibieën aan. Het hele gebied is rijk aan insecten.

Startplaatsen
1 Blokhut Aan ’t Pedje, Het Vongdere 1, 5975 BZ Sevenum
2 Horsterweg 66, 5975 NB Sevenum, 

Geplaatst op

Maascorridor: Romeinenweerd en Berckterveld

Vanaf een stalen kasteel kijk je over de maas naar het kloosterdorp Steijl.  Galloways struinen door het ruige landschap en de maas zorgt voor een rustgevende stilte. Dat is Maascorridor Roemeinenweerd/Berckterveld.

Ooit liepen er koeien en stonden er tuinbouwproducten langs de Maas tussen Baarlo en Blerick. Nu is het een smal en lang natuurontwikkelingsgebied met een stalen uitkijkvoren in de vorm van een kasteeltoren in Baarlo. Romeinenweerd is genoemd naar de Romeinenweg in Blerick en Berckterveld verwijst naar klooster De Berckt in Baarlo.
Het is begonnen met het afgraven van klei. Toen dat in de jaren 90 van de 20e eeuw stopte is er besloten om de afgegraven kleigroeven gecontroleerd te laten verwilderen. Zo ontstond er, bij hoog water, ruimte voor de Maas. In de diepere delen zijn waterplassen ontstaan die in droge periodes opdrogen. Er om heen groeien struiken als wilgen, elzen en populieren.
Er komen meer dan 200 vogelsoorten voor. Opvallend zijn bijvoorbeeld tjiftjaf, zwartkop, roodborsttapuit en blauwborst. De Maas zorgt voor de nodige watervogels.
Door begrazing is het grotendeels een open landschap met veel ruigtekruiden. De variatie en het vocht staan garant voor veel insecten.
De Springbeek met zijn watermolen, die in dit gebied in de Maas uitmondt, zorgt voor een verrassende onderbreking van het landschap.
Het gebied gaat in noordelijke richting geleidelijk, via het Maasoeverpark, over in de Raaijweide.
Het gebied is erg geschikt voor vogel- en plantenexcursies

Startpunten:

1 kruising Romeinenweg/D’ohenweg Oude Vaerbroekweg, 5926 PA  Hout-Blerick
2 Kruising De Berckt Legioenweg 5991 RD Baarlo

Geplaatst op

Musschenberg en Weerdbeemden

Hoe weinig had je als kind nodig om je te amuseren. Zand, water, stenen, bomen en wat struiken waren voldoende om je een fantastische dag te bezorgen. Deze herinnering van nostalgie zal bij velen opkomen als ze in het gebied van de Musschenberg en de Weerdbeemden zijn.

Kenmerkend voor dit gebied tussen Kessel en Neer is de hoge zandrug die ruim 15 meter hoger ligt dan de maasbedding. Dit zorgt voor een uniek uitzicht over de maas en het achterliggende landschap. Bijzonder is de uitmonding van het “Afwateringskanaal” ofwel het “Neers Kanaal” in de Maas. Vanaf de waterval is dit kanaal een ondiep kabbelend beekje met dikke maaskeien. In combinatie met een 15 meter hoge zandbedding en het struikgewas is dit een populaire bestemming voor ouders met kinderen om te ravotten. Richting Kessel is de zandrug begroeid met struiken. In combinatie met de Maas is dit een ideaal vogelgebied.
Richting Kessel gaat de Musschenberg over in de Weerdbeemden. Hier is vroeger klei afgegraven voor een steenfabriek die er nog steeds ligt. Door dit kleinschalig afgraven is er een afwisselend moerassig gebied ontstaan met een boeiende flora en fauna. Het gebied wordt begraasd door Gallowayrunderen.

Startpunten:

1 De veerman Schoor 3, 6086 NK Neer
2 Kerk Kesseleik, Maasstraat 1, 5995 NC Kessel-Eik
3 Parkeerstrook vanaf N273 kruising Waije/Schoor Neer

 

 

Geplaatst op

Schuitwater

In Noord Limburg (NL) liggen meerdere Maasmeanders, waarin bij hoge waterstanden het water niet meer met de Maas mee stroomt. Eén van die meanders is het Schuitwater, genoemd naar het met schuiten afgevoerde laagveen. Het water is deels dichtgegroeid en met knuppelpaden toegankelijk gemaakt. Met de landduinen aan de westkant vormt dit een zeer afwisselend natuurgebied dat varieert van nat tot kurkdroog en van matig voedselrijk tot voedselarm.

Ten gevolge van de afwisseling van koudere en warmere periodes én het feit dat de Maas zich steeds verder insneed in de bodem zijn de zogenaamde Maasterrassen ontstaan. Bij Tienray bevindt zich het Hoog terras. De Maasmeanders liggen op het Midden terras. Het gebied tussen de Maas en de weg van Lottum naar Broekhuizen vormt het Laagterras.

In het open water van de Maasmeanders vindt ook nu nog volop verlanding en veenvorming plaats.
In de randen van de stroomgeulen vormen zich drijftillen. Deze bestaan uit een groot aantal drijvende wortelstokken waarop zich andere planten vestigen. Langs de stroomgeulen zien we elzenbroekbos.
Het hoger gelegen gebied (de Swolgender Heide) is bedekt met een laag dekzand van 1 tot 10 m dik.

 

Rond 1900 is een laan van moeraseiken aangeplant in opdracht van de familie Berger. Deze laan leidt naar een buiten dat nooit is gerealiseerd. Die familie kocht het kasteel Broekhuizen in 1889 inclusief landerijen en een stuk van het huidige Schuitwater. Een nazaat was lang burgemeester van Venlo.
Een gebied van voormalige akkertjes is omgevormd tot voedselarme, schrale graslandjes: de zogenaamde Pastoorswei. Deze is van een afrastering met prikkeldraad voorzien. Daarin zou een pastoor met zijn toog zijn blijven hangen en flink wat stampei hebben gemaakt. Oppassen dus!

Naast de al langer voorkomende das, zijn er bevers uitgezet. De variatie aan vogels en insecten is groot. Zo kun je de buizerd, meerdere soorten spechten, meerdere soorten mezen en boomklevers horen en soms zien.

Startpunten:

1 Theetuin de Roode Vennen, Horsteerweg 20, 5872 CD Broekhuizen
2 parkeerplaats aan de Horsterweg.

Geplaatst op

Geulle aan de Maas

We nemen je mee in de historie van het veranderend landschap van Geulle aan de Maas. Het is van een strategisch gelegen plaats een stiltegebied geworden. Daar hebben wij al onze zintuigen voor nodig. Wat zie je aan historische sporen? Hoe voelt het landschap nu aan en hoe zou dat vroeger zijn geweest? Welke geluiden hoor je tussen de stilte door? Waaraan ruik je de seizoenen? Hoe proef je de sfeer van een dorp dat gekrompen is door natuurlijke en menselijke invloeden?

De geschiedenis van Geulle gaat veel verder terug dan de Middeleeuwen. Zij beslaat een indrukwekkende periode van duizenden jaren. Uit vondsten in de buurplaatsen Elsloo en Stein is gebleken dat de zogenaamde Bandkeramiekers (3000 voor Chr.) er nederzettingen hebben gehad. Met nog meer zekerheid valt aan te nemen, dat Kelten en Eburonen in deze streek gewoond hebben en dat hun overheersers, de Romeinen, dankbaar gebruik hebben gemaakt van de strategische hoogten rondom Geulle. Zo heeft er de Romeinse heirbaan (hoofdweg) van Tongeren naar Nijmegen gelopen bijgenaamd Via Mosae oftewel “weg aan de Maas”. De plaats heeft ook veel te lijden gehad van binnenvallende Noormannen, die nabij de Geul verslagen werden.

 

Van strategische plaats veranderde Geulle naar een stiltegebied vooral als gevolg van natuurlijke en menselijke ingrepen in het landschap zoals de veranderende loop van de Maas, de aanleg van een spoorlijn en het Julianakanaal en recent door het project Grensmaas.

In de periode april-oktober is het veerpontje over de Maas van Geulle naar Uikhoven v.v. in de vaart zodat het stilleven van Geulle aan de Maas vanaf de Belgische kant te bewonderen is. Door al deze ontwikkelingen is de natuurwaarde van het gebied sterk toegenomen.

Startpunten:

1 parkeerterrein bij café Oud Geulle, Geulderlei 2, 6243 NG Geulle.   Wel vooraf even toestemming vragen aan de kastelein!
2 Sint Martinuskerk in het centrum van Geulle aan de Maas, Kerkplein
2A, 6243 NC Geulle

Geplaatst op

Waterbloem

In de dorpse samenleving van de 19e eeuw was het de notarisfamilie Haffmans die hoog aanzien genoot in Midden Limburg. Ze waren grootgrondbezitter en bezaten grote villa’s. De moerassige waterbloem bij Heibloem werd door deze aristocratische familie ontgonnen en veranderd in jachtgebied. Nu is het een omvangrijk natuurgebied.    

Waterbloem is een ruim 450 ha groot natuurgebied tussen Meijel en Heibloem aan de rand van de Peel. Het gebied wordt doorsneden door de Roggelse beek, die rond het jaar 2000 hersteld is tot meanderende beek. Tot voor kort was het voornamelijk productiebos van Staatsbosbeheer. Door ingrepen als het creëren van open percelen en het aanleggen van paddenpoelen zijn er graslanden, heidevlaktes en moerasjes ontstaan. Het gebied wordt begraasd door paarden. De ingrepen en het beheer hebben het gebied binnen 20 jaar veranderd van vrij eentonig in een aantrekkelijk wandel- en excursiegebied.

Het gebied is rijk aan mossen en daardoor ook in de winter aantrekkelijk voor natuurliefhebbers. De aanpassingen hebben een positieve uitwerking gehad op de rijkdom aan insectensoorten. Naast het groot aantal libellensoorten zijn het vooral vlinders als het bond dikkopje en spiegel dikkopje die opvallen. Door de aangelegde poelen kom je steeds meer kikkers, padden en salamanders tegen. Ook komen er zeldzame plantensoorten als moeraskartelblad en vleugeltjesbloem  voor. Vogelrijk is het gebied altijd geweest. Daardoor is het uitermate geschikt voor een vogelexcursie. Door het voorkomen van  zoogdieren als bevers, muizen e.d. is de waterbloem ook geschikt voor een diersporenexcursie.

Startpunten:

1 Elzenweike 13, 6089 NR Heibloem
2 Einde zijweggetje van Meijielseweg tegenover Aan de Heibloem

 

 

Geplaatst op

Heldense bossen, Kesselse bergen, Kesseleikerbroek en de Meeren

Wat een natuurgeweld moet er tijdens de laatste ijstijd zijn geweest toen het gebied  waar nu plaatsen als Helden, Kessel en Baarlo liggen volstoven met zeezand. De vele zandduinen laten ons terugdenken aan die tijd. De vele dennenplantages herinneren aan de tijd dat ze hier voor het mijnhout van het Zuiden zorgden.

De Heldense Bossen, de Kesselse Bergen, De Meeren en Kesseleikerbroek vormen een aaneengesloten en uitgestrekt bosgebied in de driehoek Helden, Baarlo en Kessel. Oorspronkelijk was het een ontgonnen gebied met heide en talloze vennetjes. Het werd gebruikt voor het begrazen door schapen.
Met uitzondering van het laaggelegen en natte Kesseleikerbroek bestaat het nu voornamelijk uit naaldbossen. Deze zijn in de jaren ‘20 en ‘30 van de 20e eeuw op de stuifzandduinen aangeplant als mijnhout. Dit werd via  het Afwateringskanaal, aan de rand van dit bosgebied, ,  verscheept naar Luik.
Na het sluiten van de mijnen is de houtexploitatie gestopt en hebben de bomen hun gang kunnen gaan. Her en der wordt het bosgebied onderbroken door landbouwgronden met asperge als meest populair gewas. Op gekapte percelen kom je houtwallen en natuurlijke boomgroepen tegen. De variatie aan paddenstoelen kan erg groot zijn.  Het is een belangrijk foerageergebied dieren. Een klein gedeelte van het gebied is sinds de jaren 60 van de 20e eeuw in gebruik voor recreatie Binnen dit gebied biedt het nattere Kesseleikerbroek de meeste afwisseling. Naast elkaar tref je er gevarieerde bossen, weilanden, akkergronden, sloten, plassen en wegbermen aan. Voor vogelliefhebbers is Kesseleikerbroek het meest aantrekkelijk
Samenvattend kun je stellen dat het hier op de eerste plaats gaat om een  rustgebied voor mens en dier. Je kunt er uren verblijven zonder iemand te ontmoeten.

Startpunten:

1 Restaurant en Camping De Heldense Bossen, 5988 NH Helden
2 Bovensbos, 5988 PZ Helden
3 Afwateringskanaal Kanaaldijk 5, 6086 PH, Neer

 

 

Geplaatst op

Vlakbroek

Toen de Maas nog ongestoord door het landschap kon stromen is, ten Zuiden van Koningslust, de basis gelegd voor een moerassig gebied. Napoleon heeft er gegraven aan de Noordervaart en zwoegende landarbeiders hebben getracht om dit gebied in de jaren 30 van de 20e eeuw geschikt te maken voor de boeren. Het is hun niet gelukt; de natuur heeft het gewonnen van de mens.

Het vlakbroek is een natuurontwikkelingsgebied in het stroomgebied van de Everlose Beek, een beek die het Limburgse landschap doorkruist van Beringe, via Venlo tot de Maas bij Grubbenvorst. Het gebied wordt ook doorkruist door de onvoltooide Noordervaart. Het vlakbroek is een broekgebied dat in de jaren dertig van de 20e eeuw, in het kader van de werkverschaffing is ontgonnen. IJzer (oer), leem, zand en organisch materiaal in de bodem hebben het de agrariërs dusdanig moeilijk gemaakt dat ze zich sinds de jaren 80 van de 20e eeuw geleidelijk hebben terug getrokken. Daardoor heeft zich een rijke flora en fauna kunnen ontwikkelen. Mede door de inzet van de Koningsluster bevolking  is het nu een ruim 30 ha groot natuurgebied met diverse bostypes, drassige weilanden, meanderende beken, moerassen en bloemrijke wegbermen. Het gebied is rijk aan planten en dieren. Er komen zo’n 60 vogelsoorten en 30 vlindersoorten voor.
Een leuke bijkomstigheid is dat dit gebied in 1978 aan de basis heeft gestaan voor de oprichting van IVN Helden. Een reportage over de onvoltooide Noordervaart in het televisieprogramma van gewest tot gewest heeft toen bijgedragen aan de bekendheid van het gebied. Daarna zijn de ruilverkavelingplannen aangepast aan de natuurwaarde.

 

Startpunten:

Kerk Koningslust,  Poorterweg 54, 5984 NL Koningslust

 

 

Geplaatst op

Noorbeek-St. Martensvoeren

Soms lijkt het alsof de tijd in de Belgische Voerstreek net over de grens van Zuid-Limburg stil is blijven staan. Dat komt omdat het aantal inwoners sinds 1830 gedaald is en veel oude beroepen nog steeds worden uitgeoefend. Het is daarom een oase van landelijke rust en schoonheid, waar men de authentieke sfeer uit het midden van de twintigste eeuw nog kan ervaren.

Deze pittige, grensoverschrijdende wandeling brengt ons van Noorbeek, een van Limburgs mooiste dorpjes, naar St. Martensvoeren in België. In Noorbeek bekijken we de St.- Brigidakerk, liggend op een kerkheuvel en omgeven door een kerkhof met grafstenen uit de 17e eeuw. Verderop zien we enkele voorbeelden van vakwerkhuizen. Via een mooi golvend landschap door het leefgebied van de zeldzame hazelmuis, ook wel het “aapje van het zuiden” genoemd, wandelen we naar St. Martensvoeren. We komen via een holle weg door een mooi hellingbos in deze plaats, die gelegen is in het dal van de Voer. Dit dal wordt door een door de Duitsers in WO I aangelegd spoorwegviaduct overspannen.  De treinen komen langs op een hoogte van ongeveer 18 m. De St.-Martinuskerk met delen uit de 12e eeuw  is zeker een bezoekje waard. Op de terugweg naar Noorbeek wandelen we door natuurreservaat Altembrouck. Mede door de kalkrijke ondergrond die zo’n 100 tot 65 miljoen jaar geleden ontstaan is in een ondiepe tropische zee, komt hier veel bijzondere flora voor, zoals de  gulden sleutelbloem, de beemdkroon, het grasklokje en verschillende soorten orchideeën. Daarnaast is dit gebied ook een eldorado voor de fauna. Naast grotere zoogdieren zoals das, vos, ree en wild zwijn komen in dit gebied ook de wijngaardslak en de levendbarende hagedis voor. In en nabij de beekjes en riviertjes leven o.a. bevers, libellen, salamanders, padden, rietvoorns en forellen. Vogelaars hebben de kans om buizerds, rode wouwen, oehoes en steen- en bosuilen te spotten. 

Startpunten:

Parkeerplaats Burgemeester Bogmanplein in Noorbeek

Geplaatst op

Dubbroek

Dubbroek

Midden in dit natuurgebiedje ligt “Het Jaane Kuulke”. Een klein ontoegankelijk moerasgebiedje dat even oud is als het gebied zelf. Het Jaane kuulke heeft zijn naam te danken aan Jaane een boerenzoon die vroeger in dit gebied heeft gewoond.
Wie Jaane nu eigenlijk was is een raadsel waarover in het buurtschap diverse verhalen circuleren. Was Jaane de bewoner van de plaggenhut of was Jaane de boerenzoon die graag naar de Baarlose kermis ging stappen of was Jaane de boerenzoon die met een spurriemök naar de markt in Baarlo ging? In alle drie de verhalen kwam Jaane niet meer thuis maar verdronk hij op de plaats wat nu het Jaane kuulk heet. Elk van deze 3 verhalen verklaart de dood van Jaane. Bent U benieuwd naar deze verhalen? 

In de wintermaanden is het vaak een indrukwekkend gebied, een natte voeten gebied met vaak prachtige sprookjesachtige taferelen. Bij (gure) wind en volle  maan drijven er prachtige wolken over die af en toe gepaard gaan met hevige onweersbuien. Het gebied heet Dubbroek,, een 150 ha groot broekgebied in een oude maasbedding tussen Maasbree, Baarlo en Hout Blerick. Door de variatie in vochtigheid  treft je er diverse bostypes aan. Voorbeelden zijn populierenbos, eiken-berkenbos, naaldbos, elzenbroekbos en essen-eikenbos. Verspreid liggen er enkele graslandpercelen, vochtige hooilandjes en open water. 
In de laagste delen van het Dubbroek staat vrijwel permanent water. Dit is ijzerrijk en daardoor bruin gekleurd met een oliekleurig laagje. In het vroege voorjaar bloeit hier de dotterbloem. De kruidlaag van de vochtige hooilandjes kleurt in de lente lichtpaars van de vele pinksterbloemen, waar oranjetipjes fladderend nectar halen en hun eitjes afzetten. Andere karakteristieke plantensoorten zijn onder andere verschillende zeggensoorten, echte koekoeksbloem, holpijp, valeriaan, gele lis en wateraardbei. 
Voorbeelden van opvallende vogelsoorten die je er kunt aantreffen zijn kleine karekiet, rietgors, dodaars, wintertaling, nachtegaal en waterral  Behalve rijk aan vogels is het Dubbroek rijk aan insecten en zoogdieren. De grote soortenrijkdom komt door de variatie in biotopen en de relatieve rust.
In het zuidwesten van het Dubbroek ligt het brongebied van de Springbeek die ter hoogte van de watermolen van Hout-Blerick in de Maas uitkomt. De Springbeek ontspringt in het Dubbroek.

Startpunten:

In overleg met de gids bijvoorbeeld:

1 Parkeerplaats Limburgs Landschap Bongardweide, 5991 Baarlo
2 Zorgboerderij, Dubbroek 12, 5993 PN Maasbree

 

 

Jaane Kuulke in Dubbroek Maasbree
In het natuurgebied Dubbroek bevindt zich het Jaane Kuulke. Er zijn meerdere verhalen hoe dit “kuulke” aan zijn naam is gekomen.Vooral bij de oude inwoners van het buurtschap Dubbroek zijn de verhalen bekend. Welk van de drie verhalen nu de waarheid spreekt is nog altijd onbekend.
Verhaal 1:
Jaane was een kluizenaar, klein en mager, die vroeger in een plaggehut woonde die stond op de plaats wat nu het Jaane kuulke wordt genoemd.Jaane luste graag een borrel, en Jaane verzamelde alles wat geld op zou kunnen brengen.
Alle materialen werden opgeslagen in zijn zogenaamde tuin, een moerasje achter de plaggehut.
Op een gure herfstachtige, en winderige  avond in het najaar, met de nodige drank achter de kiezen, gauw wat spullen in zijn tuintje leggen.Een hevige rukwind zorgde er voor dat Jaane in het moeras terecht kwam en hier verdronk.
Verhaal 2:
Jaane, een iel en mager man, was een vrijgezel die graag een borrel lustte.
Hij woonde op Dubbroek.
Op een herfstachtige en stormachtige avond kwam Jaane terug van Baarlose kermis waar hij flink op stap was geweest.Door een hevige rukwind werd hij met fiets en al het moeras ingeblazen en verdronk.
Buurtbewoners vonden hem dagen later.
Verhaal 3:
Jaane was een boerenzoon, een iel en mager mannetje, die woonde op Dubbroek.
Ook in de wintermaanden moest er brood op de plank komen wat niet altijd even gemakkelijk was.
Op een gegeven moment kreeg Jaane van zijn vader de opdracht op de markt in Baarlo een spurriemök (is een jong mager en ondervoed kalf) te gaan verkopen om zo wat centen binnen te halen.
Het was winter en slecht weer, storm en regen maar toch moest hij naar de Baarlose veemarkt om de “spurriemök” te gaan verkopen.Jaane kwam daar niet aan.
Door een hevige rukwind werd Jaane samen met de “spurriemök” het moeras ingeblazen en beide verdronken.
Dagen later werd Jaane gevonden.

Facebook

NatuurexcursiesLimburg.nl is een initiatief van: